Lịch sử ra đời của ngày 26/3 - ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có thể được tóm tắt qua những sự kiện sau:
Từ ngày 20/6 đến ngày 26/3/1931, Trung ương Đảng đã dành một phần quan trọng trong chương trình làm việc tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ 2 để bàn về công tác thanh niên. Theo đó, Trung ương Đảng chủ trương thống nhất các tổ chức thanh niên thành Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương với nhiệm vụ thu hút, động viên thanh niên phấn đấu cho lý tưởng cộng sản chủ nghĩa.
Trong suốt 20 năm sau đó, nhiều tổ chức thanh niên do Đảng Cộng sản Đông Dương thành lập đã cùng hoạt động song song với nhau. Đoàn phát triển lớn mạnh trên cả ba miền Bắc, Trung, Nam với khoảng 1.500 đoàn viên.
Tại Đại hội toàn quốc lần thứ 3 (22-25/3/1961), các đại biểu đã quyết định lấy ngày 26/3/1931, cũng là ngày cuối cùng để bàn bạc những vấn đề quan trọng đối với công tác thanh niên tại Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 2, làm ngày thành lập chính thức của Đoàn.
Lịch sử:
Theo dòng lịch sử, tên gọi của Đoàn đã được đổi khá nhiều lần kể từ ngày 26/3/1931 để phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ của từng thời kỳ cách mạng. Lịch sử tên gọi của Đoàn trong từng thời kỳ như sau:
- Từ 26/3/1931 đến năm 1936: Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương
- Từ năm 1937 đến năm 1939: Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương
- Từ tháng 11/1939 đến năm 1941: Đoàn Thanh niên Phản đế Đông Dương
- Từ tháng 5/1941 đến năm 1956: Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam
- Từ 25/10/1956 đến năm 1970: Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam
- Từ tháng 6/1970 đến tháng 11/1976: Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh
- Từ tháng 12/1976 đến nay: Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Ý nghĩa:
Ngày thành lập Đoàn 26/3 mang nhiều ý nghĩa to lớn. Trước hết, Đoàn là đội dự bị tin cậy của Đảng, bao gồm những người kế tục trung thành với sự nghiệp, lý tưởng của Đảng, đồng thời phấn đấu vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Sự ra đời của Đoàn góp phần đào tạo, rèn luyện đội hậu bị tin cậy cho Đảng sau này.
Bên cạnh đó, Đoàn cũng là lực lượng nòng cốt định hướng thanh niên đi theo đường lối của Đảng. Sự ra đời của Đoàn tạo ra môi trường hoạt động lành mạnh cho thanh niên, đồng thời định hướng các hoạt động của thanh niên tuân thủ theo hiến pháp và pháp luật.
